Quality Life

जे अणण्णदंसी से अणण्णारामे, जे अणण्णारामे से अणण्णदंसी ।

 

Shree Aacharang Sutra| Adhyayan 2 | udeshak 6

English     |     हिन्दी     |    ગુજરાતી

Meaning:

The one who does not focus on others are the one’s who can be with their soul. One who is stable in their true self shall never have an eye for others’ shortcomings. Or the one who concentrates on other beings is stuck between many souls and vice versa.

Interpretation:         

Everyone wishes to attain the best in life. Even after acquiring all the best things in life, it does not guarantee a best quality life.

We have limited years in this life, Bhagwan Mahavir has showed us a way to make the best of it, by explaining, the one who does not focus on others’ shortcomings, is the one who can be with his soul. Every success requires hardwork, and for the consistent hardwork to pay off, it requires time. One who can give time to himself, can get to explore his true self. One who recognises his true self, can also recognise his good and bad qualities. To see your bad qualities is the first step towards purity. The one’s whose journey has begun on the path of virtuousness, spontaneously develop good qualities. And their life becomes the best quality life.

A person who is walking, does not concentrate on the road but is immersed in sight seeing along the path increases chances of a mishap. Likewise, when a person only concentrates on others’ mistakes, can never lead a proper life. If you die with the same bad qualities that you’re born with, it is a life not lived well. But when your virtues are enhanced and vices are destroyed, that shows a meaningful life. That is what we call a quality life.

Away from others and stable in self is the brief from Jinaagam.

भावार्थ:

जो दूसरों की और द्रष्टि रखते नहीं वह आत्मरमण करनेवाले है। जो आत्मरमण करनेवाले है वह कभी भी परदोष द्रष्टि रखते नहीं है अथवा जो पुरुष अनन्य (आत्मा) को देखते हैं वह अनन्य (आत्मा) में रमण करते है जो अनन्य में रमण करते है वह अनन्य को देखते है।

विवेचन:

जीवन में हर एक ही इच्छा best पाने की होती हैं। दुनिया की सभी best वस्तुओं पा लेने के बाद भी व्यक्ति की life best quality की नहीं बन सकती है।

(स्वयं) खुद की कुछ वर्षो की यह life को quality life बनाने के लिए प्रभु महावीर मार्गदर्शन देते हुए कहते है कि जो व्यक्ति अन्य व्यक्ति के दोषो की और दृष्टि नहीं रखते, वह व्यक्ति आत्मरमणता कर सकते है। हर सफलता पुरुषार्थ मांगती है। और हर एक पुरुषार्थ समय मांगता है। जो व्यक्ति स्वयं को समय दे पाता है, वह स्वयं को जान सकता है। जो स्वयं को जान सकता है, वह खुद के भीतर में रहे हुए गुणों और दोषों को देख सकता है। स्वदोष दर्शन ये शुध्धि का प्रथम चरण है। जिनके जीवन में शुध्धि की शुरुआत होती है, उनमें गुण सहजता से खिलने लगते है। और उनकी life, quality life हुए बिना रहती नहीं है।

रस्ते चलते व्यक्ति का ध्यान जब मार्ग पर नहीं लेकिन मार्ग पर आते दृश्यों पर होता है तो दुर्घटना होने की संभावना बढ़ जाती है। उसी प्रकार जो व्यक्ति की दृष्टि मात्र अन्य के दोषों को देखती है, वह अपने जीवन को सुव्यवस्थित नहीं बना सकता है। जैसी वृत्ति के साथ जन्म होता है, वैसी ही वृत्तियों के साथ का मृत्यु हो, तो जिया हुआ जीवन निरर्थक समझना। किन्तु जो जीवनमें गुणों का विकास और अवगुणों का विनाश होता है, वह सार्थक जीवन। उसी को कहेंगे quality life।

“पर से दूर स्व में स्थिर” वही जिनागम सार है।

ભાવાર્થ:

જે અન્ય તરફ દ્રષ્ટિ રાખતા નથી તે આત્મરમણ કરનાર છે. જે આત્મરમણ કરનારા છે તે ક્યારેય પરદોષ દ્રષ્ટિ રાખતા નથી અથવા જે પુરુષ અનન્ય (આત્મા)ને જુએ છે, તે અનન્ય (આત્મા) માં રમણ કરે છે. જે અનન્યમાં રમણ કરે છે તે અનન્યને જુએ છે.

વિવેચન:

જીવનમાં હર એકની ઈચ્છા best મેળવવાની હોય છે.

દુનિયાની બધી best વસ્તુઓ મેળવી લેવાથી પણ વ્યક્તિની life best quality નથી બની શકતી. સ્વયંની અમુક વર્ષોની આ lifeને quality life બનાવવા પ્રભુ મહાવીર માર્ગદર્શન આપતા કહે છે કે, જે વ્યક્તિ અન્ય વ્યક્તિના દોષ તરફ દ્રષ્ટિ નથી રાખતા તે વ્યક્તિ આત્મરમણતા કરી શકે છે. દરેક સફળતા પુરુષાર્થ માંગે છે અને દરેક પુરુષાર્થ સમય માંગે છે. જે વ્યક્તિ સ્વયંને સમય આપી શકે છે તે સ્વયંને જાણી શકે છે. જે સ્વયંને જાણી શકે છે તે ભીતરમાં રહેલા ગુણો અને દોષોને જોઈ શકે છે. સ્વદોષ દર્શન તે શુદ્ધિનું પ્રથમ પગથિયું છે. જેના જીવનમાં શુદ્ધિની શરૂઆત થાય છે તેનામાં ગુણો સહજતાથી ખીલવા લાગે છે. અને તેની life quality life થયા વગર રહેતી નથી.

રસ્તે ચાલતી વ્યક્તિનું ધ્યાન જ્યારે માર્ગ પર નહીં પણ માર્ગ પર આવતા દ્રશ્યો તરફ હોય ત્યારે દુર્ઘટના થવાની સંભાવના વધી જાય છે. તેવી જ રીતે જે વ્યક્તિની દ્રષ્ટિ માત્ર અન્યના દોષને જુએ છે તે પોતાના જીવનને સુઘટિત બનાવી શકતી નથી. જે વૃત્તિઓ સાથે જન્મ થયો તેવી જ વૃત્તિઓ સાથેનું મૃત્યુ થાય તો જીવાયેલું જીવન નિરર્થક સમજવું.પણ જે જીવનમાં ગુણોનો વિકાસ અને અવગુણોનો વિનાશ થાય તે સાર્થક જીવન. તેને જ કહેવાય quality life.

પરથી ખસ, સ્વમાં વસ તે જ જિનાગમ સાર છે.