Ego

से असइं उच्चागोए, असइं णीयागोए । णो हीणे, णो अइरित्ते । णो पीहए । इति संखाए को गोयावाई? को माणावाई? कंसि वा एगे गिज्झे? तम्हा पंडिए णो हरिसे, णो कुज्झे

 

Shree Aacharang Sutra 1 | Adhyayan 2 | Uddeshak 3

English     |     हिन्दी     |    ગુજરાતી

Meaning:

This soul has many a times been born into a clan of higher lineage and many a times of lower lineage, which shows that no one is superior or inferior. Knowing this, one will never wish for attaining higher lineage. And after realising this truth, who will remain obsessed about their gotra (paternal lineage) ? Who will be arrogant? i.e to consider themselves superior for their strength. And who will get attached and egoistic about their gotra ?

Therefore, a wise man does not celebrate getting higher gotra nor does not remorse getting lower gotra. Stays away from pride during higher gotra or experiencing meagreness during lower gotra.

भावार्थ:

यह जीव अनेक बार उच्च गोत्र, अनेक बार नीचगोत्र को पाता है। उससे कोई हीन नहीं कि कोई उच्च नहीं। यह जानके उच्च गोत्र की इच्छा की आकांक्षा नहीं करना। यह तथ्य बात को जान लेने के बाद कौन गोत्रवादी – गोत्राभिमानी होगा? कौन मानवादी होगा? अर्थात बल आदि का मान करेंगे? और कौन गोत्र के विषय में आसक्ति या अहंकार करेगा?

जिस से विवेकशील पंडित पुरुष उच्च गोत्र मिलेगा तो हर्ष नहीं करेगा और नीच गोत्र मिलेगा तो दुःखी नहीं होगा। उच्च गोत्र के अहंकार से फुला नहीं समाएगा और नीच गोत्र में दीनता या मंदता को प्राप्त नहीं करेगा।

ભાવાર્થ:

આ જીવ અનેકવાર ઉચ્ચગોત્ર, અનેકવાર નીચગોત્રને પામ્યો છે, તેથી કોઇ હીન નથી કે કોઇ ઉચ્ચ નથી. આ જાણીને ઉચ્ચ ગોત્રની ઇચ્છા કે આકાંક્ષા કરે નહિ.

આ તથ્યવાતને જાણી લીધા પછી કોણ ગોત્રવાદી-ગોત્રાભિમાની થશે? કોણ માનવાદી થશે? અર્થાત્ બળ આદિનું માન કરશે? અને કોણ ગોત્રના વિષયમાં આસક્તિ કે અહંકાર કરશે?

તેથી વિવેકશીલ પંડિત પુરુષ ઉચ્ચગોત્ર મળે તો હર્ષ ન કરે અને નીચગોત્ર મળે તો દુ:ખી ન થાય. ઉચ્ચગોત્રના અહમમાં ફૂલાય નહિ અને નીચગોત્રમાં દીનતા કે મ્લાનતાને પ્રાપ્ત કરે નહિ.